Archiwum kategorii: Publicystyka

Katolicyzm stanowi o istocie polskości – debata wokół myśli Romana Dmowskiego

W dniach od 22 do 24 sierpnia w Chludowie, w dawnej posiadłości Romana Dmowskiego, a obecnie Misjonarzy Ojców Werbistów, miało miejsce spotkanie formacyjne Oddziału Okręgowego Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” w Poznaniu. W bogatym programie spotkania znalazło się między innymi zwiedzanie Muzeum O. Mariana Żelazka, spotkanie z wyjątkowym misjonarzem O. Kazimierzem Grabowskim, który opowiedział nam o historii, duchowości i pracy zgromadzenia, spotkanie z władzami Stowarzyszenia, wspólne ognisko.

Ciekawym punktem naszego pobytu w Chludowie był spotkanie z wiceprzewodniczącym Rady Nadzorczej Stowarzyszenia Piotrem Sutowiczem. Spotkaniu towarzyszył znany i często cytowany fragment publikacji Romana Dmowskiego „Kościół Naród Państwo” z 1927 roku:

Katolicyzm nie jest dodatkiem do polskości – pisał Dmowski – zabarwieniem jej na pewien sposób, ale tkwi w jej istocie, w znacznej mierze stanowi jej istotę. Usiłowanie oddzielenia u nas katolicyzmu od polskości, oderwania narodu od religii i od Kościoła, jest niszczeniem samej istoty narodu.

Roman Dmowski to jeden z wybitnych Polaków XX wieku, chociaż dla jednych jest mężem stanu, współtwórcą naszej niepodległości, wielkim patriotą, wybitnym działaczem politycznym, twórcą nowoczesnej polskiej myśli narodowej i nowoczesnego patriotyzmu, to dla innych, przede wszystkim z nurtu liberalno-lewicowego, to nacjonalista, antysemita, zwolennik faszyzmu i rządów totalitarnych. To taki typowy dla tego nurtu sposób oceny Romana Dmowskiego. Krótko i bez większego wysiłku intelektualnego i poznawczego należy człowieka zamknąć w stereotypie: nacjonalista, antysemita, faszysta. Piotr Sutowicz odpowiedział na wiele pytań dotyczących działalności Dmowskiego i wymienił trzy najważniejsze jego dokonania jako polityka i duchowego przywódcy ruchu narodowego.

Po pierwsze będąc realistą stworzył nowoczesną myśl narodową, która odcinała się od romantyzmu, od patriotyzmu wymagającego przelewania polskiej krwi w kolejnych powstaniach przeciw zaborcy, była też sprzeciwem wobec naszych wad narodowych. Można powiedzieć, że był to program przeobrażenia Polaków w nowoczesny naród z udziałem mas ludowych oraz, jakbyśmy dzisiaj powiedzieli, z przedsiębiorczą klasą średnią; program wszechpolski obejmujący Polaków w trzech zaborach. W ślad za tym Dmowski kształtował nowoczesny polski patriotyzm, wolny od gloryfikowania polskości, ale też jej potępienia i pogardzania. W „Myślach nowoczesnego Polaka” w 1903 roku pisał:

Wszystko co polskie jest moje: niczego się wyrzec nie mogę. Wolno mi być dumnym z tego, co w Polsce jest wielkie, ale muszę przyjąć i upokorzenie, które spada na naród za to, co jest w nim marne.

Po drugie Roman Dmowski miał niekwestionowany wkład w odzyskanie naszej niepodległości. Wykonał ogromną pracę na gruncie dyplomacji, aby jak najkorzystniej ukształtować naszą zachodnią granicę. W 1917 r. został przewodniczącym powstałego w Lozannie Komitetu Narodowego Polskiego, który został uznany za oficjalną reprezentację Polski najpierw przez rząd francuski, a następnie przez rządy Wielkiej Brytanii, Włoch i USA. Wielkim jego osiągnięciem było utworzenia polskiej formacji zbrojnej na Zachodzie. „Posiadanie armii, stojącej u boku sprzymierzonych – pisał po latach – było jedyną naszą legitymacją do tytułu państwa sprzymierzonego, a co za tym idzie, do udziału w konferencji pokojowej. Legitymacja ta była niezbędna”. Następnie wraz z Ignacym Paderewskim reprezentował Polskę na paryskiej konferencji pokojowej. 28 czerwca 1919 r. wspólnie z nim podpisał w jej imieniu Traktat Wersalski.

Po trzecie w cytowanej wcześniej publikacji „Kościół Naród Państwo” Roman Dmowski dokonuje wielu ciekawych analiz stawiając pytania o przyszłość cywilizacji europejskiej zbudowanej na fundamentach chrześcijaństwa, o rolę narodów katolickich w jej odbudowie, o znaczeniu religii w życiu narodów i kształtowaniu ustroju państw. Podkreślał, że Kościół katolicki głosząc naukę Chrystusową:

nie powinien stać poza sprawami doczesnymi i świeckimi ograniczając się jedynie do nauki wiary (…) naród szczerze, istotnie katolicki musi dbać o to, ażeby prawa i urządzenia państwowe, w których żyje były zgodne z zasadami katolickimi i ażeby w duchu katolickim były wychowywane jego młode pokolenia.

Co ważne Dmowski uważał, że państwo polskie jest państwem katolickim, bo naród polski jest narodem katolickim. W swojej publikacji Dmowski uświadamiał polskie społeczeństwo o znaczeniu religii katolickiej i Kościoła w dziejach polskiego narodu od Chrztu Polski po czasy mu współczesne. Katolicyzm przez wieki kształtował polskość, a w chwilach trudnych Kościół stał też na straży polskiej wolności. Warto o tym i dzisiaj pamiętać, w sytuacji coraz większej laicyzacji społeczeństwa coraz bardziej podatnego na, tak to nazwijmy, ideologie neomarksistowskie. Mimo wielu trudności i kryzysów katolicyzm będzie stanowił o istocie polskości, będzie ją kształtował, tak długo, jak istniejemy, jako naród polski świadomy swojego chrześcijańskiego dziedzictwa, swojej historii i kultury – skonkludował na zakończenie spotkania Piotr Sutowicz.

Fot. Marta Cielińska-Idziak

Autor Karol Irmler

Przewodniczący Zarządu Oddziału Okręgowego Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” w Poznaniu. Historyk, publicysta.

Podróże w minione światy

Na historię można spojrzeć na dwa sposoby. Pierwszy to wielkie procesy polityczne, gospodarcze,  społeczne, kulturowe, które obejmują narody, państwa, duże grupy społeczne,Człowiek, chociaż jest ich sprawcą, to jednak jego  losy są jedynie tłem tych wielkich wydarzeń. Drugie spojrzenie realizuje się poprzez losy mniejszych społeczności – regionu wspólnoty lokalnej, rodziny. W tym wymiarze można pochylić się nad jednostką ludzką, badać jej dzieje, dokonania i to, co pozostało po jej życiu. Pozwala to historykowi lepiej zrozumieć motywy, działania, postawy moralne, polityczne jednostki w konfrontacji z otaczającą rzeczywistością np. w  systemach totalitarnych.

Tego pasjonującego chociaż trudnego zadania podjął się dr Marek Budniak, historyk, przewodniczący Zarządu Oddziału Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” w Zielonej Górze. W swojej najnowszej publikacji „Podróże w minione światy. Sylwetki skazanych w procesach politycznych na Ziemi Lubuskiej w latach 1946 – 1955” (cześć pierwsza),  ukazał losy 45 osób walczących  w różnych grupach antykomunistycznego podziemia niepodległościowego skazanych przez Rejonowe Sądy Wojskowe na wieloletnie więzienia i kary śmierci. Materiał źródłowy (akta sądowe WSR, protokoły z ubeckich przesłuchań, prośby skazanych i ich rodzin o ułaskawienie) pozwolił autorowi dotrzeć do świata zwykłych ludzi mieszkańców miast i wiosek dawnego województwa zielonogórskiego, którzy przyjechali na tzw „Ziemie Odzyskane”, aby po wojennej traumie zbudować swój nowy dom. Jednak w tym „nowym świecie” nie znaleźli oni spokoju. W większości byli to dawni żołnierze Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych oraz organizacji konspiracyjnych powstałych pod koniec wojny np. Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość, Polska Tajna Organizacja Wojskowa, organizacje młodzieżowe Białe Sokoły, czy Lwie Gniazdo, a także osoby niezrzeszone.  Łączyło ich jedno, czynny opór przeciw ponownemu zniewoleniu, narzucaniu wrogiego ustroju i ideologi komunistycznej.

Moim celem jak pisze we wstępnie sam autor „było i jest dociekanie prawdy historycznej na podstawie poznawanych „światów” zwykłych ludzi (…), do których mogłem wejść poprzez szczegółowe poznawanie życiorysów, czynów i zachowań wymierzonych w tzw Polskę Ludową, analizę tego co mówili w czasie przesłuchań (nawet jeśli były wymuszane siłą), jaką przejmowali postawę w sądzie, czy ostatecznie przyznawali się, czy też odwoływali swoje zeznania ze śledztwa, jakie były ich dalsze losy po ogłoszeniu wyroku, co robili po wyjściu na wolność?”

Skazywano tych ludzi przede wszystkim, jak to określano za zamachy terrorystyczne, udział w nielegalnych organizacjach, nielegalne posiadanie broni, szpiegostwo, wrogą propagandę, a nawet za niedoniesienie władzy o przestępstwie innych.  W czasie swojej czteroletniej działalności Wojskowy Sąd Rejonowy w Zielonej Górze skazał 844 osoby na kary bezwarunkowego pozbawienia wolności w tym wydał 14 wyroków to  kary śmierci, z czego wykonano 6 wyroków, 11 osób zostało skazanych w związku z działalnością polityczną, 3 osoby za przestępstwa kryminalne.

Publikacja została wydana dzięki staraniom Fundacji Civitas Christiana, zielonogórskiego Oddziału Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” uprzejmości Gazety Lubuskiej i tygodnika Katolickiego Niedziela, gdzie ukazywały się artykuły Marka Budniaka  poświęcone sylwetkom Żołnierzy Wyklętych. Zapraszamy „do niezwykłej podróży do „minionych światów”, niestety – zgodnie z prawą historyczną – pełnych cierpienia, niesprawiedliwości, krzywdy, nienawiści, ale także patriotyzmu, miłości. nadziei i wiary w zwycięstwo”. Zapraszamy także do zapoznania się z treścią publikacji  na stronach: https://konferencjatotalitaryzm.pl/https://wykleci.zgora.pl/

Karol Irmler

 

Podzielmy się świadectwem – Włodzimierz Chrzanowski

 

Jan Paweł II w moim życiu

Wartość ludzkiej zwyczajności.

W dniach od 31 maja do 10 czerwca 1997 roku, Jan Paweł II przebywał w naszej Ojczyźnie po raz siódmy. Była to pielgrzymka z okazji odbywającego się we Wrocławiu 46 Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego. Ale to nie Wrocław ale Gniezno, które Papież odwiedził wtedy  po raz drugi, utkwiło mi wtedy mocno w pamięci i sercu. I słowa jego gnieźnieńskiego apelu, jakie skierował  do nas wierzących Polaków o to, abyśmy u progu trzeciego tysiąclecia chrześcijaństwa, podjęli świętowojciechowe dzieło ewangelizacji; byśmy tym, którzy zapomnieli o Chrystusie i Jego nauce, pomogli odkryć Go na nowo. A stanie się tak wówczas – mówił, „ gdy dostrzegą (oni) w naszym życiu świadectwo chrześcijańskiego miłosierdzia, heroicznej miłości i świętości”.

Gdy dziś po latach przywołuję na nowo wypowiedziane wtedy przez Papieża słowa, wciąż zastanawiam się  nad tym, jak mam sprostać takiemu zadaniu – ja, człowiek pełen wad i słabości, którego jedyne na co go stać, to wejście na „łagodne pagórki” chrześcijańskiej duchowości. I jak odnieść się do papieskiego uświadomienia mi, że Chrystus „wzywa każdego z nas, abyśmy przygotowali nową wiosnę Kościoła?”.

Co to wreszcie oznacza dla mnie, człowieka borykającego się z trudnościami codziennego życia, dla którego mój osobisty, rodzinny, lokalny i  ojczyźniany kontekst stanowi często nie lada przeszkodę w próbie naśladowania świętoalbertowego miłosierdzia, świętomaksymilianowej miłości, księdzapopiełuszkowej chrześcijańskiej odwagi, czy świętości wielu Polek i Polaków, wyniesionych przez tego Papieża na ołtarze w trakcie trwania Jego pontyfikatu.

Jedyną nadzieją, że nie popadnę w duchowy kompleks nicnieznaczenia w wielkim dziele przygotowania „nowej wiosny Kościoła” jest chyba to, co przewijało się wówczas w katechezie słów Jana Pawła, w Jego gestach, a nawet w tym Jego widocznym zmęczeniu  i fizycznej już wtedy „nieatrakcyjności”. To swoista apoteoza zwyczajności ludzkiej, nie zawsze przez nas może docenianej. To właśnie jej Papież Jan Paweł II nadawał podczas tamtej pamiętnej pielgrzymki szczególne znaczenie, uświadamiając nam religijną i zasługującą wartość ludzkiej zwyczajności, której zaakceptowanie może być świadectwem naszego chrześcijańskiego życia. I to było wtedy dla mnie bardzo krzepiące. I takim pozostało do dziś.

Wsłuchując się przez lata w słowa papieskich katechez, obserwując jego ojcowskie gesty, przeżywając na swój sposób beatyfikacje i kanonizacje tych ludzi ciszy, prostoty i kontemplacji (siostry; Jabłońska i Karłowska oraz błogosławiony Jan z Dukli) zrozumiałem, iż nie ma dla mnie innej możliwości uświęcenia poza konkretnością mojego życia. Że to wszystko, co się odchyla od tej konkretności jako żal za czymś wielkim i spektakularnym, może być odchyleniem od woli Bożej, zrealizowanej w stosunku do mnie w mojej codziennej zwyczajności.

Jan Paweł II uświadamiał nam przy różnych okazjach, i uczynił to także podczas tamtego pamiętnego pielgrzymowania po ojczyźnianym szlaku, że wszystko to czym człowiek żyje w doczesności, wprzęgnięte w funkcję miłości może mieć ogromne znaczenie dla świadectwa chrześcijańskiego życia. Że droga do niezwykłości tak zwanego  „zwykłego” człowieka, prowadzi przez zupełne i całkowite przyjęcie tej jego zwyczajności.

I to jest chyba ta perspektywa włączenia się w dzieło nowej ewangelizacji mojego kraju i mojego narodu; ta umiejętność zejścia z Chrystusem na samo dno codzienności i przyjęcia jej całkowicie w nadziei, że przez nią osiągnie się nadzwyczajność. I chociaż będzie to nadzwyczajność „zwyczajna”, to przecież w swym blasku oświetli moje proste czyny i nauczę się spełniać sprawy zwyczajne w sposób nadzwyczajny, w pełni wiary, miłości i miłosierdzia.

Tym sposobem będę mógł nie tylko podjąć dzieło ewangelizacji w sensie tworzenia dobra tu w moim środowisku, w tej mojej małej ojczyźnie, ale i to dzieło kontynuować. Do tego zachęcał mnie i nas wszystkich Ojciec Święty chyba zawsze, ale szczególnie właśnie na szlaku tamtej pielgrzymki sprzed lat. A jeśli nie wszędzie, to znaczy nie we wszystkich odwiedzanych wówczas miejscach  czynił to wprost, to na pewno robił to pośrednio. Należało się tylko wtedy uważnie  wsłuchać.

Włodzimierz J. Chrzanowski.

 

 

O świętym milczącym

Rozmowa z Przewodniczącym Zarządu Oddziału Katolickiego Stowarzyszenia Civitas Christiana w Kaliszu Marianem Rybickim. Pomysłodawcą Pielgrzymek do Sanktuarium Św. Józefa w Kaliszu, promotorem kultu św. Józefa.

Ukochany ojciec, ojciec czułości, w posłuszeństwie i w gościnności; ojciec twórczej odwagi, robotnik, zawsze w cieniu” – tymi słowami Papież opisuje w czuły i poruszający sposób św. Józefa, ogłaszając zarazem specjalny „Rok” poświęcony Opiekunowi Jezusa, który będzie trwał do 8 grudnia 2021 r. Dziś uroczystość św. Józefa, oblubieńca Maryi. Patrona wszystkich ojców . A kim św. Józef może być dla Ciebie ? Zapraszamy do wysłuchania rozmowy.

 

 

 

 

Swobodnie na poważny temat

Panująca sytuacja związana z epidemiąwymaga od nas wielu zmian i bycie elastycznym. Dlatego i my jako Stowarzyszenie Civitas Christiana w Poznaniu, wychodzimy naprzeciw tym wyzwaniom. Zapraszamy Państwa na spotkania, w innej formie, nie mniej ciekawej. „Swobodnie na poważny temat” – już niedługo.

 

 

ODCINEK 1

O tym jak Kościół pomaga w tym trudnym czasie, o wskazywaniu na Chrystusa, o Papieżu Franciszku, akcji „Ksiądz na sygnale” i… filmie braci Sekielskich „Zabawa w chowanego”. Rozmowa z ks. vce dyrektorem Caritas Archidiecezji Poznańskiej – ks. Łukaszem Łukasikiem.

 

ODCINEK 2

O tym, dlaczego Katolicka Nauka Społeczna to uniwersalna nauka, i dlaczego szukamy uzasadnienia tego co dotyczy pracy w KNSie; o Tarczy Antykryzysowej, Społecznych Programach pomocowych m.in 500 + ; o tym dlaczego pracownik i pracodawca nie stoją po przeciwnych stronach barykady a łączy ich wspólny most ? – rozmowa z p.prof Anna Musiałą – wykładowcą prawa pracy na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, członkiem naszego Stowarzyszenia.

ODCINEK 3

III podcast Civitas Christiana w Poznaniu – wywiad przeprowadzony z ks bp. Szymonem Stułkowskim. O tym – że… to wszystko minie, wierze podczas pandemii, o modlitwie, o dobrych praktykach i nadużyciach w sferze Eucharystii, i o tym że to człowiek jest drogą Kościoła a nie odwrotnie

ODCINEK 4

Rozmowa z Panią Teresą Niewiadomską – odpowiedzialną za Diecezjalną Specjalistyczną Poradnię Życia Małżeńskiego i Rodzinnego w Archidiecezji Gnieźnieńskiej. Nauczycielka metod naturalnego planowania rodziny (NPR), mediator, szczęśliwa żona i mama. Rozmowa o małżeństwie i rodzinie, radościach i troskach.

ODCINEK 5

Rozmowa z Panem Piotrem Ewertowskim, Przewodniczącym Zarządu Oddziału Katolickiego Stowarzyszenia Civitas Christiana w Poznaniu, doktorantem Wydziału Historycznego UAM w Poznaniu, który Chiny odwiedził już po raz czwarty, a ostatni rok spędził na stypendium naukowym Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej w chińskiej prowincji Shaanxi.

                                                                                                   ODCINEK 6

Kolejna rozmowa z Panem Piotrem Ewertowskim, Przewodniczącym Zarządu Oddziału Katolickiego Stowarzyszenia Civitas Christiana w Poznaniu, który ostatni rok spędził na stypendium naukowym Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej w chińskiej prowincji Shaanxi. O życiu codziennym obcokrajowca w Chinach. A także o ,, polityce jednego dziecka”, masowych aborcjach dzieci, o nierównowadze ilości mężczyzn i kobiet w Chinach.

 


                                                                                                          ODCINEK  7

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy Przewodniczącego Zarządu Oddziału Katolickiego Stowarzyszenia Civitas Christiana w Wolsztynie p. Włodzimierza Chrzanowskiego z Ks. Marcinem Budzińskim, o korelacji między wiarą i kulturą, o swojej drodze do kapłaństwa, a także o poszukiwaniu drogi ewangelizacji, w dotarciu do młodego człowieka. Ks. Marcin jest m.in twórcą stowarzyszenia Teatr Myśli Ukrytych w Wolsztynie, a także inicjatorem, moderatorem i reżyserem Teatru Spinacz w Wolsztynie. http://grupaspinacz.pl/ W czasie swojej pracy katechetycznej w szkole i parafii we Wronkach i Wolsztynie, skupiał wokół teatru, literatury i sztuki wielu młodych ludzi, którzy dzięki Księdzu odkryli swoją pasję do teatru, niosąc poprzez teatr głębokie przesłanie ewangeliczne i dając młodzieży przestrzeń do odnajdywania Pana Boga. Jak sam wspomina ; ,, Na swojej drodze poszukiwań spotkałem pełnych pasji i chęci zaangażowania niebanalnych młodych ludzi…marzycieli, buntowników a przede wszystkim pragnących wyjść poza przeciętność.” Obecnie ks. Marcin Budziński jest wikariuszem Parafii św. Stanisława Biskupa w Rydzynie. Polecamy wysłuchać ! http://grupaspinacz.pl/teatr/

 

    ODCINEK 8 

Gościem naszego kolejnego podcastu z cyklu „Swobodnie na poważny temat ” jest Prof. zw. dr hab. Adam Choiński, Kierownik Zakładu Hydrologii i Gospodarki Wodnej UAM w Poznaniu. Pan Profesor specjalizuje się w hydrologii i limnologii (tajemnicze słowo, ale jest część hydrologii nauka o jeziorach i zbiornikach śródlądowych). Jest autorem wielu prac naukowych i artykułów m.in Katalog jezior Polski, Jeziora kuli ziemskiej. Jest współautorem i redaktorem dużej monografii, liczącej blisko 600 stron pt. Wody Wielkopolski.

ODCINEK 9

Rozmowa z prof. dr hab. Grzegorzem Kucharczykiem o jego najnowszej książce „ Długi kulturkampf. Pruskie i Niemieckie wojny kulturowe przeciw Polsce w latach 1795 – 1918”. Książka przybliża konkretne działania państwa pruskiego, w czasie zaborów, których celem było zniszczenie polskiego przekazu kulturowego i utrwalenie myślenia o Rzeczpospolitej jako kraju opóźnionego gospodarczo i kulturowo i społecznie. Książka jest drugą pozycją w serii Narodowego Centrum Kultury, która przybliża świadome zabiegi przeciwko Polsce, prowadzone przez państwa ościenne. Zapraszany do wysłuchania !

ODCINEK 10

Rok 2020 został ogłoszony przez Światową Organizację Zdrowia rokiem pielęgniarek i położnych. Inauguracja tego roku zbiegła się z epidemią, zamiast świętowania przyniosła intensywny czas pracy i zaangażowania osób wykonujących zawody medyczne. Czas epidemii pokazuje jak bardzo pielęgniarki są potrzebne, co jest szczególnie widoczne w opiece szpitalnej. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z panią Karoliną Kierył, pielęgniarką jednego z poznańskich szpitali. Rozmowa o codziennej pracy, problemach i rozwoju polskiego pielęgniarstwa, a także o idei i potrzebie tego zawodu.