W dniu 28.09.2013 r. w Poznaniu odbyło się Forum Duszpasterskie, zrealizowanym pod hasłem: „Wierzę w Syna Bożego”. W programie znalazła się: Msza święta w kościele p.w. św. Rocha oraz sesja, zrealizowana w Centrum Wykładowo – Konferencyjnym Politechniki Poznańskiej. Koncelebrowanej Mszy świętej przewodniczył Nuncjusz Apostolski w Polsce Jego Ekscelencja ks. arcybiskup Celestino Migliore w obecności Metropolity Poznańskiego ks. arcybiskupa Stanisława Gądeckiego i biskupów pomocniczych archidiecezji poznańskiej. Kościół był przysłowiowo wypełniony po brzegi, ponieważ oprócz uczestników Forum we mszy świętej udział wzięli także inni wierni. Po mszy świętej uczestnicy Forum przeszli na teren Politechniki Poznańskiej.

W nowoczesnej sali Centrum wszystkich gości serdecznie witała Przewodnicząca Akcji Katolickiej p. Bogumiła Kania-Łącka. Jego Magnificencja Rektor Politechniki Poznańskiej prof. dr hab. inż. Tomasz Łodygowski jako Gospodarz Centrum, wyraził wielkie zadowolenie z wyboru Politechniki jako miejsca kolejnej sesji Forum Duszpasterskiego. W słowie wprowadzającym Jego Ekscelencja ks. arcybiskup Stanisław Gądecki przypominając hasło spotkania: „Wierzę w Syna Bożego” dodając słowa: „Przez Chrystusa, w Chrystusie i z Chrystusem”, skierowane jako przesłanie do wszystkich zebranych. Nawiązując do zbliżającej się 1050-tej rocznicy Chrztu Polski powiedział o czteroletnim cyklu duszpasterstwa, adresowanym głównie do młodzieży. Wskazywał, że program ten ma wspierać również rodziny, przeciwdziałać zatrudnianiu ludzi w niedziele, a także przeciwstawiać się relatywizmowi moralnemu szkodzącemu rodzinom.

W pierwszej części Sesji, pod nieobecność autora o. Marko Ivana Rupnika, przedstawiony został jego referat programowy pod tytułem „Sztuka w służbie przekazu wiary”. Autor silnie akcentował, że sztuka w każdej formie zawsze otwierała nowe przestrzenie, rozszerzała je i wyznaczała nowe horyzonty. Wskazał także, że w średniowieczu relację „człowiek – Bóg” w sztuce zdominował symbol krzyża a przychodzący po nim czas renesansu rozpoczął odchodzenie sztuki zarówno od symboliki krzyża jak i od relacji „człowiek – Bóg”. W opinii autora symbolika krzyża nadmiernie zdominowała sztukę średniowiecza swoją treścią a w efekcie tego czas renesansu to wznoszenie się sztuki na coraz wyższy poziom formy, niestety często ze stratą dla przekazywanej treści. Autor przedstawił tezę, że artysta otrzymuje swoją wizję od Boga i jej realizacja powinna pomagać w zbliżaniu się do prawd wiary, do Boga i do odkupienia. Pięknym przedłużeniem programowego referatu było interludium muzyczne zamykające pierwszą część Forum.

Drugą część spotkania rozpoczęła dyskusja panelowa pod tytułem: „Jak być człowiekiem wiary dzisiaj”, podzielona na cztery elementy:

1. Wiara w życiu młodego człowieka – prezentował O. Leon Knabit OSB, Tyniec.

2. Wiara a życie publiczne – przedstawiał Przemysław Babiarz, Warszawa.

3. Wiara a nauka – w zastępstwie dr. Piotra Dardzińskiego przedstawiał Maciej Heydel.

4. Wiara a nauka – prezentował ks. prof. dr hab. Paweł Bortkiewicz TChr, Poznań.

O. Leon Knabit otwierając dyskusję przytoczył powiedzenie: „Owca poza stadem licho wygląda”, rozwijając je następnie w przedstawienie ruchu kultury chrześcijańskiej „Odrodzenie”. Wskazał, że poczucie akceptacji oraz bezpieczeństwa są dwoma zasadniczymi uwarunkowaniami integracji społecznej a w jej ramach integracji w rodzinie. Akcentował, że podstawą wiary lub niewiary w społeczeństwie jest rodzina i rodzaj związków pomiędzy jej członkami. To właśnie rodzina kreuje postawy społeczne dzieci, które wywołują reakcje zewnętrzne, społeczne.

Drugi panelista rozpoczął od autoprezentacji uzasadniającej jego obecność w tym gronie. Jasno i otwarcie zadeklarował swoją wiarę i związek z Kościołem. Następnie przeszedł do niebezpiecznej w gruncie rzeczy roli środków masowego przekazu w demokratycznym społeczeństwie, wskazując, że środki te z jednej strony jakoby niczego nikomu nawet nie sugerują, jednak poprzez wielokrotne przekazywanie określonych haseł i treści kształtują u odbiorców postawy i relacje nawet niekoniecznie akceptowane społecznie. Jednoznacznie powiedział, że jednym z takich właśnie działań jest pomijanie wiary i religii a nawet negowanie potrzeby posiadania tych cech w osobowościach prezentowanych postaci i grup społecznych, w tym w także w rodzinach. Kwestię prezentowania lub pomijania wiary zamknął przytoczeniem ewangelicznego cytatu: „Kto się zapiera mnie, tego ja się zaprę przed Ojcem moim”. Wytknął niejednokrotnie stosowany w massmediach podział spraw na naukowe – „lepsze” oraz religijne czyli nienaukowe – „gorsze”, z czego wynika sugestia, że postęp musi być oderwany od religii i wiary, ponieważ są one niepostępowe.

Ks. prof. dr hab. Paweł Bortkiewicz rozpoczął od stwierdzenia, że „wiara potrzebuje rozumu”, uzupełniając to odpowiednio skomentowanym biblijnym cytatem: „Błogosławieni którzy nie widzieli a uwierzyli”. Wypowiedział też mocno brzmiące podsumowanie swojego udziału w konferencji poświęconej filozofii „gender”, które brzmiało: „Wnioskuję, że wiara ratuje przed absurdem”. Powiedział także, że prawdą o człowieku jest traktowanie istoty ludzkiej jako podmiotu a jego otoczenia jako przedmiotów, wśród których człowiek dąży do integracji ze społeczeństwem i z Bogiem. Chcąc być w zgodzie z podmiotowym traktowaniem człowieka nie można na przykład manipulować z komórkami macierzystymi, bo jest to w istocie rzeczy przedmiotowe traktowanie człowieka.

Poznański przedstawiciel świata biznesu wskazał na chrześcijańskie ustawienie czterech życiowych priorytetów w funkcjonowaniu społeczeństwa, w kolejności: Wiara, rodzina, życie społeczne oraz biznes. W tym ostatnim, czyli w biznesie postawa religijna zawiera się głównie w przestrzeganiu przykazania: „Nie kradnij”. Charakteryzując związki wiary i biznesu przytoczył trzy opowieści biblijne, zaczynając od przypowieści o dzierżawcach, którzy chcieli podstępem przejąć na własność dzierżawione dobro, następnie o celnikach i faryzeuszach, którzy dobro osobiste przedkładali ponad przestrzeganie przykazań boskich oraz o wypędzeniu przez Chrystusa handlarzy ze świątyni. Odniósł się także ostro i zdecydowanie do otaczającej nas rzeczywistości, mówiąc wprost, że tak samo jak w społeczeństwie, w Kościele i w jego otoczeniu działają przestępcy. Wskazał, że dla dobra ludzi Kościoła oraz ich wiary konieczne jest bardziej jasne i stanowcze eliminowanie tego zjawiska. Dyskutant odniósł się także do wielkiego społecznego problemu w Polsce, którym jest brak reprywatyzacji po roku 1989. Ten grzech zaniechania, szczególnie wobec tych, których mienie zostało znacjonalizowane z naruszeniem ówczesnego prawa ciąży na sumieniu wszystkich sił politycznych w naszym kraju a ponadto jest wciąż hamulcem rozwoju społecznego i gospodarczego Polski.

W dyskusji z udziałem uczestników Forum, ciężar gatunkowy położony został nie tyle na obecność wiary i religijności w życiu publicznym w ogóle, ile na znaczeniu prezentowania postaw i działań zgodnych z zasadami i regułami wiary przez ludzi wierzących. Wskazane zostało, że ludzie wierzący wciąż znajdują się w większości, jednak są jakby zamknięci w jakichś swoich, indywidualnych „kapsułach” i słabo prezentują swoje postawy na zewnątrz. Wyjątkowymi są sytuacje w których osoby publiczne deklarują swoją religijność, co sprawiać może wrażenie ateistycznego społeczeństwa, a przynajmniej jego elit.

Zamknięciem Poznańskiego Forum Duszpasterskiego było wezwanie zebranych do jawniejszego prezentowania swoich postaw społecznych, których podstawą jest wiara i trwanie w jedności z Kościołem.

[txt. Hubert Owczarek]